ویژگیهای فردی حضرت عباس (ع) ماه هاشمیان
تاریخ انتشار: ۲۸ اسفند ۱۳۹۹ | کد خبر: ۳۱۳۵۵۹۹۶
حضرت عبّاس سلام الله علیه، جمال ظاهر و کمال باطن را جمع کرده بود و این جمال همراه مروت و دلاوری از قمر بنی هاشم این سردار سپاه اسلام و اسطوره وفاداری و از خودگذشتگی، علمداری به بلندای قامت تاریخ ساخته است.
به گزارش «تابناک»؛ حضرت عباس (ع) دارای زیبایی ویژه ای بود و چهره دلربایش، هر بیننده ای را به تحسین وامی داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
هم چنین ورزیدگی اندام و تناسب اعضای او، بیانگر توان جسمی بالای او بود که از پدر به ارث برده بود. دلیل دیگر قدرت جسمی او، افزون بر فرآیند ارثی، این بود که حضرت عباس (ع) از کودکی با ورزش و چالاکی انس داشت. مشهور است امام علی (ع)، از همان سنین کودکی، فنون رزمی مانند: کشتی، شمشیرزنی، تیراندازی و سوارکاری را به او می آموخته و گاه خود با او به ورزش می پرداخته است.
از جمله بازی های دوران کودکی عباس (ع)، بازی «مداحی» بوده که تا اندازه ای شبیه به ورزش گُلْف است و در ایرانْ زمین، به چوگان معروف بوده است. در این بازی دو طرف می کوشند گویی (توپی) را با کمک چوبی به چالهای بیاندازند که متعلق به طرف مقابل است. این گونه سرگرمی ها، به ورزیدگی روزافزون کودکان می انجامید.2
ویژگی های روحی و اخلاقی
جنگاوری و شجاعت
همان گونه که گذشت، حضرت عباس (ع) مردی درشت اندام و تنومند بود و از کودکی، با ورزش و کارهای سخت و طاقت فرسا انس داشت. نوشته اند روزی امام علی (ع) در مسجد نشسته بود و با مردم صحبت میکرد که مردی اعرابی وارد مسجد شد. سلام کرد و صندوقی را که همراه داشت، بر زمین گذاشت و به حضرت گفت: «ای پیشوای من! پیش کشی برای شما آورده ام».
آن گاه در صندوقچه را گشود و شمشیری آب دیده و منحصر به فرد را از آن بیرون آورد و به حضرت تقدیم کرد. در همین هنگام، حضرت عباس (ع) که نوجوانی رشید بود، وارد شد و پس از سلام، با ادب در گوشه ای نشست. نگاهش در برق شمشیر گره خورد. حضرت علی (ع) متوجه علاقه و شگفت زدگی عباس (ع) شد و از او پرسید: «پسرم دوست داری این شمشیر برای تو باشد؟»
عباس (ع) پاسخ داد: «آری، پدر!». حضرت برخاست و با دست خود، شمشیر را بر قامت استوار او، حمایل کرد. سپس به برازندگی شمشیر بر اندام رشید و تناور فرزندش نگریست و اشک بر محاسنش جاری شد. حاضران پرسیدند: «یا امیر المؤمنین (ع)! چرا گریه می کنید؟» حضرت فرمود: «روزی را می بینم که او با این شمشیر، نفس دشمن را در سینه حبس می کند و بی امان بر آنان می تازد و سرانجام به شهادت می رسد».3
آری، عباس (ع) شمشیر و شجاعت را از پدر به ارث می برد و مثنوی بلند مقاومت و ایثار را در شعر شانه و شمشیر می سراید و دشمن را از بیم برق شمشیرش، هراسان میسازد. دشمنان در کربلا، دست به نیرنگ میآلایند و برای او امان نامه می فرستند ولی ناامید می شوند. گروهی به او حمله میکنند و پشیمان می شوند. سرانجام به دسیسهای دیگر روی می آورند و ناجوانمردانه در خونش میکشانند. امام حسین (ع) نیز با دیدن بدن غرقه به خون او، به وسیله جملهای کوتاه، تفسیری بلند از شجاعت عباس ارائه میدهد و در سرودهای منسوب به خود می فرماید: «اَلیَومَ نَامَتْ اَعْیُنٌ بِکَ لَمْ تَنَمْ وَ تَسَهَّدَتْ أُخْری فَعَزَّ مَنَامُهَا / چشم هایی که دیشب از ترس تو نخوابیده بودند، امشب به خواب خواهند رفت».4
درخشش او در جنگ های گوناگون به ویژه کربلا، یادآور نبردهای پیروزمندانه علی (ع) است. او با سه تن از شجاعانِ دشمن، به نام های «مارد بن صدیف»، «صفوان بن ابطح» و «عبداللّه بن عقبه غَنَوی» قهرمانانه می جنگد و آنها را به هلاکت رسانده و یا فراری می نماید.5 در این باره سروده اند: «عَبَسْت وُجوهُ القَومِ خَوْفَ الموْتِ وَ الْعَباسُ (ع) فیهم ضاحِکٌ یَتَبَسَّمٌ لَوْلا القَضا لَمَحَا الوُجوُدَ بِسَیْفِهِ وَ اللَّهُ یَقْضی ما یَشاءُ وَ یُحْکِمُ؛6 چهره دشمن از ترس مرگ در هم کشیده شده بود، در حالی که عباس (ع) در میان آنان خندان بود و لبخند به چهره داشت. اگر قضای الهی نبود، هستی را با شمشیرش نابود می کرد، اما هر آن چه پروردگار بخواهد و فرمان دهد، همان خواهد شد».
دانش و بینش
حضرت عباس (ع) در عرصه دانایی و معرفت، شخصیت برجستهای است. او وجودی سرشار از درک پاک و عمیقی است که از منشأ علم الهی حضرت علی (ع) سرچشمه گرفته و جریان یافته است. در باره دانش او گفته شده است: «وَ قَدْ کانَ مِن فُقَهاءِ أَوْلادِ الائمّه؛ عباس (ع)، از جمله فرزندان دانشمند امامان علیهم السلام است».7
در روایتی، یکی از پیشوایان معصوم، علیهم السلام، شخصیت علمی و جایگاه معرفتی او را این گونه ترسیم می فرماید: «اِنَّ العَبَّاسَ بنِ عَلِیّ (ع) زُقَّ العِلمَ زَقّاً؛ به درستی که عباس بن علی (ع)، دانش را از سرچشمه نوشیده است، نوشیدنی!»8
در این سخن ارزشمند، همانند سازی لطیفی در واژه زُقَّ نهفته است. عرب، این فعل را درباره کبوتر به کار می برد؛ آن هنگام که غذا را برچیده و نرم می سازد تا به جوجه اش بخوراند. این همانند سازی در حدیث، گویای دانش اندوزی ایشان از آموزگار توانای دانش ها، و چشمه سار حقیقت و معرفت، امام علی (ع) است و این گونه بیان می دارد که حضرت عباس (ع) توشه دانش خود را از والاگهرترین گنجینه دانش، امام علی (ع) برچیده است.
این تعبیر زیبا، در جایی دیگر نیز درباره این خاندان به کار می رفته، ولی نه از زبان دوست، بلکه از زبان دشمن زبون! وقتی امام سجاد(ع) در بند اسارت بود و به سبب خواهش مردم از یزید، برای دادن اجازه سخنرانی به ایشان، بالای منبر مسجد اموی رفت و داد سخن سر داد، یزید از فرط ناراحتی، زیر لب غرید و گفت: «اِنَّهُ مِنْ اَهلِ بَیتٍ زَقُّوا العِلْمَ زَقَّاً؛ آخر او از خانواده ای است که از دانش سیراب اند».9
حضرت عباس (ع) زلال معرفت را جرعه جرعه از دست ساقی کوثر، علی (ع)، نوشیده و به بینشی ژرف رسیده بود. هنگامی که پنج بهار را بیشتر به خود ندیده بود، روزی بر زانوی پدر نشسته، درس معرفت می گرفت. پدر به او شماردن را می آموزد و می فرماید: «فرزندم! بگو یک». عباس (ع) می شمارد. پدر میفرماید: «بگو دو!» پاسخ عباس (ع) از مفهوم شمارش، بسیار عمیق تر است. در پاسخ می گوید: «إِنِّی أَسْتَحیِی أنْ أَقُولَ اثْنَینِ بِاللِّسَانِ الَّذِی قُلتُ بِهِ وَاحِدٌ؛ پدر خجالت می کشم با زبانی که یکتایی پروردگارم را ستوده ام و او را یکتا شمرده ام، بگویم دو!» پدر دست تحسین بر سر کودک خود می کشد و چشمان او را می بوسد.10
این گونه است که امام صادق (ع) فرمود: «کانَ عَمُّنا العَبَّاسُ (ع) نافِذَ البَصیرَه؛ عموی ما عباس (ع) بینشی ژرف داشته است».11
ادب و فروتنی
یکی از ارزش های والای انسانی و اسلامی، رعایت ادب و فروتنی نسبت به افرادی است که در مقایسه با انسان، دارای برتری باشند.
امیر المؤمنین (ع) به این ارزش والا، بسیار سفارش می کرد و میفرمود: «لا مِیراثَ کَالأَدَبِ؛ هیچ میراثی گرانبهاتر از ادب نیست.»12 آن بزرگوار، همواره پاسداری از این میراث گرانبها و ارزشمند را به فرزندان خویش وصیت می کرد: «فرزندم! هیچ گاه در برخوردهایت، کسی را تحقیر مکن؛ زیرا او یا بزرگ تر از تو است که جای پدرت به شمار می رود، یا همانند توست که جای برادرت است، یا کوچک تر از توست که جای فرزندت خواهد بود».13
حضرت عباس (ع) که پرورش یافته این مکتب درخشان است، سفارش های پدر بزرگوار خود را به بهترین صورت عملی کرد و تا آن جا پیش رفت که نام او در دیباچه دفتر ادب و فروتنی نقش شد. هم اکنون نام گرامی او در بین عامه مردم یادآور این ارزش گران قدر اسلامی است. در تاریخ، نمونه های گویایی از این ویژگی ایشان به چشم می خورد. وی هرگز بدون اجازه در محضر امام حسین (ع) نمی نشست و پس از اجازه گرفتن نیز بسیار فروتنانه - به صورت دو زانو - در گوشه ای می نشست.14
آن بزرگوار در طول عمر خود هرگز برادرانش را به اسم یا کنیه، یا با خطاب «برادرم!» صدا نمی زد، بلکه با تعبیرهایی مؤدبانه مانند «فرزند پیامبر خداصلی الله علیه وآله!»، «مولای من!» و «سرور من!»، جایگاه بلند ایشان را پاس می داشت و مانند دیگر دوستداران، بدون در نظر گرفتن برادری خویش، آنان را مورد خطاب قرار می داد.15
ایمان و بصیرت
ایمان و خدامحوری، رمز پیروزی بزرگ مردان جهان، در رویارویی با دشمنان خدا به شمار می رود و تنها نیرویی است که با تکیه بر آن، کاخ های ستمکاری و دشمنی با دین، فرو می ریزد.
امام صادق (ع) در آغاز زیارت نامه حضرت عباس (ع)، او را با صفت ایمان و خداباوری خوانده و در پایان، بر ایمان محض و بصیرت والای ایشان گواهی داده است و می فرماید: «اَشْهَدُ اَنَّکَ لَمْ تَهِنْ و لَمْ تَنْکُلْ و اَنَّکَ مَضَیْتَ علی بصیره مِنْ اَمرِک؛ گواهی می دهم که تو لحظه ای از خود سستی نشان ندادی و برنگشتی، بلکه مَشی تو بر ایمان و بصیرت در دین رقم خورده بود».16
«سید عبدالرزاق مقرم» تاریخ نویس معاصر شعری از علامه میرزا محمد علی اردوبادی بدین مضمون نقل می کند: «عباس (ع) که عالم به قرآن، آگاه به طریق هدایت، علم و دین و منسوب به خمسه طیّبه علیهم السلام است، شأنش را بسی والاتر از آن میدانم که تیری پرتاب کند و به هدف ننشیند یا کرداری از او سر زند و به گناه آلوده شود. ما عصمت را در او، همانند زاده رسول خدا(ص)شرط نمی دانیم، ولی چنین نیست که بگوییم گناهی از او سر زده باشد».17
هم چنین به نقل از عالم بزرگ، شیخ محمد طه نجف می نویسد: «او مقامش بلندتر از آن است که در این مقال از او یاد شود، بلکه مناسب است از او هنگام ذکر ائمه معصومین علیهم السلام که درود خداوند بر آنان باد، سخن رانده شود».18
بهترین دلیل بر ایمان والای حضرت عباس (ع)، سخن امام صادق (ع) درباره ایشان است که در زیارت نامه حضرت آمده است که می فرماید: «خداوند لعنت کند مردمی را که مقام والای تو را نشناختند و حرمت این جایگاه بزرگ را شکستند».19
عبادت
حقیقت پرستش، فروتنی روح و جسم انسان در برابر پروردگار است و از ایمان او سرچشمه می گیرد. هر چه درجه ایمان و شناخت بیشتر باشد، بندگی عمیق تر می شود. پرستش گران راستین در دنیا و آخرت به خوبی شناخته می شوند. اینان در آخرت با رویی درخشان و تابناک محشور می شوند و در دنیا نیز آثار بندگی و پرستش در سیمایشان پدیدار است: «سیماهُم فی وُجُوهِهِم مِنْ اَثَرِ السُّجُودِ؛ علامتِ آنان، اثر سجده در چهره هایشان است.20
حضرت عباس (ع) پرستش گر راستین آفریدگار خویش بود و نشانه های عبادت در سیمای معصوم او آشکار بود. اثر سجده های طولانی بر پیشانی اش نقش بسته بود تا آن جا که قاتل او می گوید: «وی نیکو چهره و رشید بود که در پیشانی اش اثر سجده می درخشید».21
او در آخرین شب زندگانی خویش، به همراه دیگر یاران باوفای امام حسین (ع) سرگرم راز و نیاز می شود و با توسن نیایش، به کرانه های روشن بندگی می شتابد. آن شب، خیمه ها در روشنی فرو می رود و جاده های سبز قنوت در امتداد دست ها به آسمان کشیده می شود. زمزمههای عاشقانه در نسیم گرم کربلا می پیچد و فضا را دل نشین می سازد تا آن جا که برخی نگاشته اند: دشمنان در همان شب، از نیایش آنان دگرگون می شوند و سی و دو نفر از آنها به خیل عاشوراییان می پیوندند.22
پی نوشت:
جلاء العیون، محمد باقر المجلسی، قم، انتشارات سرور، چاپ اول، 1373 ه . ش، ص 678 ؛ مقاتل الطالبیین، ص 56 ؛ بحار الأنوار، ج 45، ص 39 ؛ اعیان الشیعة، ج 7، ص 430 ؛ ناسخ التواریخ، ج 2، ص 341 ؛ تنقیح المقال، ج 1، ص 128؛ وسیله الدارین، ص 265
نگرشی تحلیلی به زندگانی امام حسین (ع)، عباس محمود عقّاد، برگردان مسعود انصاری، تهران، نشر پردیس، 1380 ه . ش، ص 57
ابو القربه، مجید زجاجی کاشانی، تهران، انتشارات سبحان، چاپ دوم، 1379 ه . ش، ص 34
معالی السبطین، ج 1، ص 443 ؛ وسیلة الدارین، ص 270
کبریت الأحمر، ص 387
معالی السبطین، ج 1، ص 437
تنقیح المقال، ج 2، ص 128
شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، بیروت، دار احیاء الکتب العربیه، 1378 ه . ق، ج 19، ص 393 ؛ بحار الأنوار، ج 45، ص 137 ؛ مقتل الحسین)ع( بحر العلوم، ص 312
بحار الأنوار، ج 45، ص 138
مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری، بیروت، مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث، چاپ دوم، 1408 ه . ق، 1988 م، ج 15، ص 215 ؛ مقتل الحسین)ع( للخوارزمی، ج 1، ص 122 ؛ مقتل الحسین)ع( بحر العلوم، ص 312 ؛ کبریت الأحمر، ص 406 ؛ ریاحین الشریعة، ص 3، ج 54
اعیان الشیعه، ج 7، ص 430
نهج البلاغه، حکمت 51
کنز العُمال فی سنن الاقوال و الافعال، علاء الدین علی المتقی بن حسام الدین الهندی، بیروت، مؤسسة الرساله، بی تا، ج 16، ص 217
معالی السبطین، ج 1، ص 443
بطل العلقمی، ج 2، ص 443 و 444
المزار، محمد بن محمد بن النعمان الشیخ المفید، بی جا، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید، چاپ اول، 1413 ه . ق، ج 5 - 3، ص 126 - 121 ؛ کامل الزیارات، ابن قولویه قمی، برگردان محمد جواد ذهنی تهرانی، تهران، انتشارات پیام حق، چاپ اول، 1377ه . ش، ص 786 ؛ بحار الأنوار، ج 98، صص 217 - 206 ؛ مصباح المجتهد، الشیخ الطوسی، تصحیح اسماعیل الانصاری الزنجانی، بی تا، بی نا، ص 668 - 670 ؛ مصباح الزائر، ص 214 - 217
العباس(ع)، ص 132
همان
المزار، ج 5 - 3، ص 126 - 121 ؛ بحار الأنوار، ج 98، ص 217 - 206 ؛ مصباح المجتهد، ص 668 - 670 ؛ مصباح الزائر، ص 214 - 217 ؛ کامل الزیارات، ص 786
فتح: 29
مقاتل الطالبیین، ص 32
نفس المهموم، ص 118 ؛ بحار الأنوار، ج 44، ص 394
منبع: تابناک
کلیدواژه: حداقل دستمزد اعمال ماه شعبان مناجات شعبانیه روز پاسدار عیسی شریفی محمود سیف حضرت عباس قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس حداقل دستمزد اعمال ماه شعبان مناجات شعبانیه روز پاسدار عیسی شریفی محمود سیف بحار الأنوار علیهم السلام حضرت عباس امام حسین امام علی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۳۵۵۹۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانهها بر ترویج حدیث اهل بیت(ع) سرمایهگذاری بیشتری کنند
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری خطاب به رسانهها گفت: رسانهها بر ترویج احادیث اهل بیت (ع) سرمایهگذاری بیشتری کنند، زیرا رسانه میتواند به عنوان زبان گویای انتقال پیام آن بزرگان نقشآفرین باشد. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیتالله سید هاشم حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در مدرسه علمیه حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) گفت: در بین امامان ما امام صادق (ع) به عنوان شیخ الائمه شناخته میشود، زیرا مطابق آنچه مشهور است، ایشان در سن 65 سالگی توسط ایادی منصور دوانیقی با زهر به شهادت رسیدند و تقریباً یکی از طولانیترین زمانها فرصت طلایی امامت حضرت به مدت حدود 30 سال بود.
استاد حوزه علمیه از اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران امامت امام صادق (ع) یاد کرد و گفت: نابسامانیهای سیاسی و انتقال قدرت از امویان به عباسیان، مسئله تعدد مذاهب فقهی، انحرافات فکری و گسترش فساد و اباحیگری از عواملی بود که در آن زمان وجود داشت.
او از دو اقدام مهم امام در آن شرایط یاد کرد و گفت: آن حضرت از یک سو سرمایهگذاری برای تربیت نخبگان انجام دادند تا اینها بتوانند جامعه را با فرهنگ نورانی اهل بیت (ع) آشنا کنند و از سوی دیگر به تربیت در سطح عمومی جامعه پرداختند که این نکته باید برای جامعه امروز ما نیز جنبه الگویی داشته باشد. خود امام(ع) و شاگردان حضرت در رابطه با تربیت انسانهای شایسته در سطح عموم اقدام کردند.
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری به فضای سنگین در دوران پیش از امامت امام صادق (ع) اشاره کرد و ادامه داد: قبل از این دوران، دشمنان فضای سنگینی در جامعه ایجاد کرده بودند به گونهای که ائمه ما نمیتوانستند در آن فضا به نشر احکام دین بپردازند. ولی این فرصت طلایی هم برای امام باقر (ع) به وجود آمد و هم برای امام صادق (ع)، لذا اکثر روایات ما تحت عنوان «قال الباقر» و «قال الصادق» است.
ضرورت تلاش جمعی دستگاهها برای ادای حق مساجد
دبیر شورای عالی حوزههای علمیه خطاب به رسانهها گفت: رسانهها روی ترویج این احادیث سرمایهگذاری بیشتری کنند. رسانه میتواند به عنوان زبان گویای انتقال پیام اهل بیت (ع) نقشآفرین باشد.
استاد حوزه علمیه در ادامه سخنان خود به تبیین حدیثی از وجود نورانی امام صادق (ع) پرداخت و گفت: حضرت میفرماید «مَعاشِرِ الشّیعَةِ! کُونُوا لَنا زَیْنا، وَ لا تَکُونُوا عَلَینا شَیْنا. قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنا، وَ احْفَظُوا ألْسِنَتَکُمْ وَ کُفُّوها عَنِ الْفُضُولِ وَ قَبیحِ الْقَوْلِ.» یعنی ای جمعیت ارزشمند شیعه! حرمت ما اهل بیت را پاس بدارید و مایه زینت و آبروی ما باشید و طوری رفتار نکنید که باعث شرمندگی ما به عنوان پیشوایان شما بشود. با ادبیات خوب با مردم حرف بزنید و از ادبیات فاخر استفاده کنید. هم حرف خوب بزنید و هم خوب حرف بزنید، زبان خود را از حرفهای بیهوده کنترل کنید.
او خاطرنشان کرد: کلمات اهل بیت(ع) منحصر به یک زمان نیست و ما نیز امروز مخاطب این کلام هستیم. همه کسانی که تریبونی در اختیار دارند باید زبان خود را حفظ کنند. اول فکر کنند بعد سخن بگویند. انسان عاقل اول میاندیشد بعد سخن میگوید اما نادان اول سخن میگوید و بعد میاندیشد.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به تبیین ایده رهبر معظم انقلاب در کتاب «انسان 250 ساله» پرداخت و اظهار داشت: استراتژی اهل بیت علیهم السلام در طول زمان بر یک اساس و هدف شکل گرفته است و آن هدف ثابت، هدایت جامعه بشری است. من توصیه میکنم که این کتاب را مطالعه کنید.
نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری در پایان سخنان خود به تبیین برخی مصادیق رفتارهای امام صادق (ع) در مواجهه با مسائل مختلف در ابعاد سیاسی، اعتقادی و اخلاقی پرداخت و ضمن تأکید بر اهمیت شیوه پاسخدهی به شبهات، تصریح کرد: پاسخ به شبهه گاهی نیاز به مبانی فلسفی ندارد و شیوه پاسخ به شبهه از اهمیت بالاتری برخوردار است.
انتهای پیام/